1930-1939 Dönemi

1930 Yılı Türk Pulları

1930 – Londra Baskısı Posta Pulları (Beşinci Londra)

“CÜMHURİYETİ”


İsfila nr.1211-1232 – Pulko nr.1041-1062 – Michel nr.891-912 – Scott nr.682-704 – Pulhan nr.1018-1039
Dantel: [12] – Tiraj: 190.000

açıklama girecek


1930 – Ankara – Sivas Demiryolu Hattının Açılışı Sürşarjlı Hatıra Serisi


İsfila nr.1233-1254 – Pulko nr.1063-1084 – Michel nr.913-934 – Scott nr.705-726 – Pulhan nr.1040-1061
Dantel: [12] – Tiraj: 7.212

Ülkenin iktisat politikasını tespit etmek için İzmir’de toplanan İktisat Kongresi’nde ulaştırma sorunu geniş bir biçimde ele alınmıştı. Mustafa Kemal Kongre’yi açış konuşmasında batının ve dünyanın ulaşım sistemine karşı merkepler ve kağnılar ile müsabakaya çıkmanın imkânı olmadığını belirtmiş ve ulaştırma alt yapısının geliştirilmesi gerektiği Kongrede vurgulanmıştır.

Cumhuriyet Hükümeti Ankara’yı başkent seçtiğinde, yeni hükümet merkezinin İstanbul, İzmir, Aydın, Konya, Eskişehir, Adana gibi şehirlerle bağlantısı olup, ülkenin diğer bölgeleri ve Sivas, Samsun, Erzurum, Kayseri, Malatya, Diyarbakır gibi önemli şehirleriyle demiryolu bağlantısından tamamen yoksundur. Hâlbuki hükümet merkezinin önemli şehirlerle demiryolu bağlantısı ilk akla gelen zorunluluktu. Bunun için ilk iş olarak Ankara’nın yeni hatlarla ülkenin başlıca bölge ve şehirlerine bağlanması konusu gündeme gelmiş, Ankara-Sivas ve Samsun-Sivas hatlarının yapılması kararlaştırılmıştır. [1] Böylece yapımına Birinci Dünya Savaşı yıllarında başlanan Ankara-Sivas hattının inşasına devam edilmiş ve 30 Ağustos 1930 tarihinde Sivas İstasyonu işletmeye açılmıştır.

Sivas Demiryolu Hatıra Serisinde Sürşarj Tipleri
Sivas Demiryolu Hatıra Serisinde Sürşarj Tipleri

Sürşarj Tipleri

Sürşarj üç farklı tip ve her biri için ikişer farklı renkte (siyah ve kırmızı) olmak üzere toplam 6 tiptir. Bu sürşarj tipleri yandaki resimlerden izlenebilir. Aşağıda Tabloda sürşarj öncesi ve sonrası pulların değerleri ve hangi valörlü pula hangi tip sürşarjın uygulandığı yer almaktadır.

Dikkat çeken bir konu da o güne değin “1 ½, 2 ½” şeklinde kesirli belirtilen parasal değerler ilk kez “1,5” şeklinde buçuklu olarak kullanılmak suretiyle sürşarj edilmiştir. Pul değerlerinin buçuklu ifadesine sonraki yıllarda da çok nadiren rastlıyoruz. Bazı Türk Hava Kurumu ve ÇEK pulları ile bir kaç hatıra pulunda kullanım görmüştür. Ama ilk örneği Sivas Demiryolları Serisinde karşımıza çıkar. Yakın zamanda ise 2005 yılında İllerimiz Serisinin en büyük valörlüsünde 3,5 YTL yer almaktadır.

Yukarıdaki tablodaki rakamlara dikkat edilirse değer değişimleri, son valör hariç, çapraz usulle gerçekleşirilmiştir; diğer bir deyişle, her bir valör kendisinden bir önceki valörün değerine çekilmiştir.

Pulların ilk on yedi valörünün tirajı her biri için 50.000’dir.
30, 40 ve 50 Kuruş sürşarjlılar 10.000’er adet,

100 kuruş sürşarjlı 10.646 adet ve 250 kuruş sürşarjlı olanı 7.212 adet basılmıştır. Bu bakımdan serinin tirajı 7.212’dir. Baskılar 100’erlik tabakalara yapılmıştır. [2] Pullar 31/12/1950 günü akşamı tedavülden kaldırılmıştır. [3]

Erörler

Sürşarjlar matbaa harfleri ile dizilirken bir hayli dikkatsiz davranılmış ve bir çok hatâ meydana gelmiştir. Pulhan 1937 baskısında ifade edildiği üzere sayısı 47’ye varan hatalı sürşarjlama söz konusudur. Bunlardan 17 adedi aranan erörlerdendir. Pulhan 1937 ve 1973 baskılarında bu 17 erör maddeler hâlinde sıralanmıştır: [4]

Yazılardaki Erörler

  • D            “D” Harfi önünde nokta yoktur.
  • D· Y.         “D” Harfi önündeki nokta yukarıdadır.
  • Y            “Y” Harfi önünde nokta yoktur.
  • Divas       Birinci harf “S” yerine “D” basılmıştır.
  • Şivas        Birinci harf “S” yerine “Ş” basılmıştır.
  • SIvas        İkinci harf “i” yerine “I” basılmıştır.
  • Sivav        Son harf “s” yerine “v” basılmıştır.
  • Sivae        Son harf “s” yerine “e” basılmıştır.
  • Si  vas      İkinci harf ile üçüncü harf arası açıktır.

Tarih ve Rakamlardaki Erörler

  • ğ                     g yerine yumuşak g kullanılmıştır.
  • 30  ag930         ag sağ tarafa bitişiktir.
  • 30ag  930         ag sol tarafa bitişiktir.
  • 390                 930 yerine 390 basılmıştır.
  • 309               930 yerine 309 basılmıştır.
  • 930               930 ranversedir.
  • 4                    4 Rakamı italiktir.
  • 9                    6 kuruş sürşarjlı pulda 6 yerine 9 rakamı basılmıştır. Tabakada bir tanedir.

Bu erörlerin hangi valörlerde bulunduğu ve daha da ötesi 100’erlik tabakaların hangi pullarında hangi erörlerin olduğu Pulhan kataloglarında belirtilmektedir. Bu erörlerin haricinde, nokta (.) işaretlerindeki biçim farklılıkları da Pulhan kataloglarında gösterilmektedir. Noktaların bir kısmı yuvarlak bir kısmı ise dört köşeli olarak basılmıştır. [5] Bu serimizde erör çeşidi bolluğu kadar erörlü baskı sayısı da bir hayli fazladır. Günseli, sadece bu emisyonun dahi başlı başına bir koleksiyon olabileceği tesbitinde bulunmuştur. Zîra (390) ve (309) gibi belli başlı erörlerin tam serileri bulunmaktadır. Spesiyalize bir Türk Pulları Koleksiyonu teması olarak hem normal 930 baskılarının hem de 390 ve 309 baskılarından meydana gelen tam serilerin yer aldığı ve diğer erörlerle desteklenmiş geniş bir koleksiyon oluşturulabilir. [6] 

Yandaki resimde bu erörlerden bir tanesi yer almaktadır. Sivas yazısı SIvas yeklinde yazılmıştır. Dikkat edilirse, i  harfi  I  şeklinde sürşarjlanmıştır.

________________________________

Dipnotlar

[1] YILDIRIM, İsmail, “Atatürk Dönemi Demiryolu Politikasına Bir Bakış” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi sayı:35, cilt:XII, Temmuz: 1996.
[2] İsfila, 2009, s.159.
[3] PULHAN, 1973, s.286.
[4] PULHAN, 1937, s.158
[5] Bkz. PULHAN, 1973, s.288-89.
[6] GÜNSELİ, Kâmuran, “Özel Türk Pulları Koleksiyonu” (Mart 1976), Param Yoksa Pulum Var içinde, Reyo basımevi, ss.37-38.