Türkiye Uçak Postası

Uçak Postası 1945

25 Şubat 1945

Ankara – New York

TBMM Hususî

Tekirdağ milletvekili Faik Öztrak tarafından ‘Institue for Research in Biography’ kurumuna gönderilen TBMM Hususî antetli ve 19.2.1945 “B.M.MECLİSİ 3” çıkış damgalı zarftır. Zarfın üzerinde İkinci Ata per 1 kuruş ve 5 kuruş; 1943 Atatürk-İnönü serisi 2 adet 27½ kuruş ve arka yüzde 2 kuruş Millî Müdafaa pulları olmak üzere toplam 64 kuruş değerinde pul kullanılmıştır. Zarfın üzerine yapıştırılan uçak ile gönderi etiketinin önceki yıllarda kullanılandan farklı olduğu dikkat çekmektedir. Arka yüzdeki ABD varış damgası ise 26 Şubat 1945 tarihlidir. Varış şehri okunamamakla birlikte damga üzerinde yazılı olan şehrin, zarfın varış adresi olan New York olması kuvvetle muhtemeldir. Zarfın sol yanında ön yüzden arka yüze bantlanmış sansür etiketi yer almaktadır. Sansür etiketinin üzerinde “Examined by” incelenmiştir ibaresi yer almaktadır. “7926” sayısı sansür etiketi numarasıdır. Bu yıllarda ABD’ye gitmiş başka zarf örneklerinde, şeffaf bant şeklinde yapıştırılan sansür etiketleri üzerinde, “US Censor” ABD Sansür ibaresi de bulunmaktadır.

Zarfın ön ve arka yüzünde yer alan çıkış ve varış damgaları ile etiketlerin yakın plân çekimleri aşağıda yer almaktadır.

2 Ağustos 1945

Paris – Ankara

(Paris – Tunus – Şam – Beyrut – Adana – Ankara)

Air France

I. Dünya savaşının 15.8.1945’e kadar sürdüğü, hukuken 2.9.1945’de bittiği düşünülürse, savaş yıllarında yapılmış bir ilk uçuştur. Uçuşun gerçekleştirildiği tarih aralığı olan 2 Ağustos/ 23 Ağustos 1945 sürecinde Amerikan bombardıman uçağı Enola Gay 6.8.1945 tarihinde  Hiroşima‘ya atom bombası atmıştır. 2.8.1945 tarihinde Paris çıkış damgasıyla yolculuğuna başlayan zarf, Şam üzerinden 16.8.1945 tarihli “ANKARA 23” varış damgasıyla Ankara’ya giriş yapmıştır. Alıcısı olmayan zarf Ankara’da kısa bir süre bekledikten sonra tekrar uçakla Paris’e gönderilmiş ve 23.8.1945 tarihli varış damgasıyla anavatanı olan Paris’e giriş yapmıştır. Retour yapan bu zarfın diğer hemen tüm zarflar gibi koleksiyon amaçlı hazırlandığı çok açıktır. Bunun bir ilk uçuş olduğunu, zarfın sol üst kısmındaki “1er Service via Tunis-Damas” ifadesinden anlıyoruz. Uçuşun güzergâhı Paris – Tunus – Beyrut – Şam – Adana – Ankara’dır. Bu zarf üzerinde Tunus, Şam ve Beyrut damgaları bulunmamaktadır. Sadece Paris çıkış ve Ankara varış damgaları yer almaktadır. Zarf Paris’ten uçağa yüklenmiş ve uçakla beraber bu şehirleri dolaştıktan sonra Ankara varışı yapmıştır. Ancak bu yazıda incelediğimiz bir sonraki zarf, uçuşun Tunus – Beyrut – Adana – Ankara ayağını oluşturmaktadır. Yani daha açık bir ifade ile Şam’a ilk uçuşunu yapan Air France uçağı Tunus’a indiğinde, (aşağıda incelenen) zarf bu şehirden postaya verilmiş ve Adana üzerinden Ankara’ya gönderilmiştir. Biz tekrar zarfımıza dönecek olursak, aşağıda sırasıyla 2.8.1945 Paris çıkış damgası ve Fransız posta servisinin uçakla gönderi damgası ile R “recommandé” taahhütlü gönderi etiketi; zarfın arka yüzünde ise 16.8.1945 Ankara varış ve Fransa’ya iade edilen zarfın 23.8.1945 Paris varış damgaları yer almaktadır.

Air France uçuş güzergâhı: Paris, Tunus, Beyrut, Şam, Adana, Ankara, Fransa (retour)
2 Ağustos 1945

Tunus – Ankara

(Paris – Tunus – Beyrut – Şam – Adana – Ankara)

Air France

Yukarıda incelediğimiz zarfla aynı uçakta taşınan zarf Tunus’tan postaya verilmiştir. Fransa’dan kalkan uçak güzergâhı gereği ilk olarak Tunus’un başkenti Tunus’a inmiştir. Zarf buradan postaya verilmiştir. Tunus çıkış damgası 2.8.1945 tarihlidir. Tunus’tan kalkan Air France uçağının ikinci durağı Lübnan’ın başkenti Beyrut’tur. Damga tarihinden anlaşıldığı üzere (arada çok uzun farklılıklar olsa da) uçak Beyrut’tan 13.8.1945 tarihinde ayrılmıştır. Çünkü zarfın arka yüzündeki Beyrut çıkış damgası bu tarihi göstermektedir. Beyrut’tan kalkan uçağın üçüncü durağı Suriye’nin başkenti Şam’dır. Zarfa, Şam varış ya da çıkış damgası vurulmamıştır. Zarfın ve uçağın dördüncü durağı Adana’dır. Zarfın arka yüzünde 16.8.1945 Adana damgası yer almaktadır. Beşinci durak ise Ankara’dır. Ankara varış damgası ise çok okunaklı olmamakla birlikte 16.8.1945’dir. Damganın bir önceki zarfta olduğu gibi “ANKARA 23” damgası olduğunu düşünüyoruz. Çünkü her ikisi de aynı uçakla seyahat etmiştir.

________________________________

Yazı görselinde yer alan uçak Air France’ın filosunda bulunan Atécoère 631 Flying Boat‘tur. Resim için kaynak: https://tr.pinterest.com/source/mission4today.com/

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.