1956-1959 İlk Uçuş

1957 Yılı İlk Uçuşları

18 Nisan 1957

Viyana – İstanbul İlk Uçuşu

Deutsche Lufthansa AG / Austrian Airlines

Gelen Uçak

Lufthansa AG’nin Viyana – Ortadoğu (Naher Osten) ilk uçuşuna konu olan zarf, 18.4.1957 Viyana çıkış damgası ve 19.4.1957 “İSTANBUL 69” varış damgası ile Türkiye’ye ulaşmıştır. Çıkış ve varış damgaları zarfın ön yüzünde yer almaktadır. Zarf Ali Nusret PULHAN’a gönderilmiştir. Uçuş rotası zarfın sol alt kısmında yeşil hat ile gösterilmektedir. Viyana’dan başlayan uçuş İstanbul durağının ardından tekrar Viyana’ya geri dönmüştür. Lufthansa AG, Swiss International Airlines ve Austrian Airlines‘ın sahibidir. Austrian Airlines 30 Eylül 1957’de kurulmuştur. Bu uçuş aslında Lufthansa bünyesinde Austrian Airlines tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu bakımdan uçuşu erken Austrian Airlines uçuşu olarak da değerlendirebiliriz. Austrian Airlines kurulduktan sonra Lufthansa, Avusturya’dan yaptığı uçuşları bu havayolu şirketi aracılığıyla gerçekleştirmiştir. Viyana çıkışlı bu zarfın, ön yüzde yer alan İstanbul varış damgası havalimanı damgasıdır.

13 / 14 Ekim 1957

Brüksel – İstanbul Karşılıklı İlk Uçuşları

Douglas DC.7 C / OO-SFA

SABENA

1957 Yılında SABENA havayolu şirketi Belçika ve Türkiye arasında uçuş seferleri başlatmıştır. İlk uçuş hattı Brüksel ve İstanbul arasında kurulmuştur. Bu iki şehir arasında 13 ve 14 Ekim tarihlerinde karşılıklı uçuşlar düzenlenmiştir.


13 Ekim 1957

Brüksel – İstanbul İlk Uçuşu

(Lüksemburg çıkışlı zarf)

Gelen Uçak

13 Ekim 1957 tarihli Brüksel – İstanbul ilk uçuşuna ilişkin bu zarfın çıkış noktası Lüksemburg’dur. Lüksemburg’dan 9 Ekim 1957 tarihinde bu uçuş için postaya verilen zarf kara yoluyla Brüksel’e ulaşmış ardından uçağa yüklenmiştir. Zarfın üst orta kısmında ve pulların üzerine gelecek şekilde 2 adet 9 Ekim 1957 tarihli Lüksemburg çıkış damgası; zarfın alt orta kısmında Belçika Posta İdaresinin ilk uçuşa mahsus hazırladığı 13 Ekim 1957 tarihli Özel İlk Gün Damgası yer almaktadır. 13.10.1957 tarihli “İSTANBUL 17” varış damgası zarfın ön yüzüne vurulmuştur. Arka yüzünde ise zarfın tekrar Brüksel’e döndüğünü gösteren 14.10.1957 tarihli “Brüksel X” damgası yer almaktadır. Zarfın ön yüzünde görülen uçak resmi o dönem SABENA filosunda bulunan ve bu yazının görseline eklediğimiz Douglas DC.7 C’dir. Bu zarfın Lüksemburg’dan gönderildiğini belirtmiştik, ilk gün zarfı da Lüksemburg İlk Gün Servisi tarafından hazırlanmıştır. Ancak ilk uçuş damgası Belçika Posta İdaresine aittir.

Douglas DC.7 C

13 Ekim 1957

Brüksel – İstanbul İlk Uçuşu

(Brüksel çıkışlı zarf)

Gelen Uçak

Brüksel – İstanbul ilk uçuşunda taşınmış ikinci zarfımız Belçika çıkışlıdır. Zarfın üzerinde biri pulların üzerinde diğer ikisi açığa vurulmuş üç adet damga görülmektedir. Pulların üzerinde yer alan damga 13.10.1957 tarihli Brüksel posta çıkış damgasıdır. Zarfın orta kısmındaki damga ilk uçuşa mahsus hazırlanmış Özel İlk Gün Damgasıdır. Alt orta kısımdaki “İSTANBUL 151” damgası ise 13.10.1957 tarihli İstanbul havalimanı varış damgasıdır. İlk gün zarfının tasarımı Belçika menşeilidir.

Belçika hava yolu şirketi SABENA (Societé Anonyme Belge d’Exploitation de la Navigation Aérienne) 23 Mayıs 1923’de Brüksel’de kurulmuş ve ilk ticarî uçuşunu 1 Temmuz 1923’de Brüksel – Londra arasında gerçekleştirmiştir. 2000 yılı başlarında havayolu taşımacılığında yaşanan durgunluk ve 11 Eylül 2001 saldırılarının havayolu şirketleri üzerindeki olumsuz etkilerinin ardından diğer pek çok havayolu şirketi gibi SABENA da krizin eşiğine gelmiş fakat bundan kurtulamayıp alacaklılara karşı yasal koruma talep etmiş ve 6 Kasım 2001 tarihinde tasfiyeye gitmiştir. Son uçuşunu 7 Kasım 2001’de gerçekleştiren SABENA, sivil havacılık tarihinin sayfaları arasında kalmıştır.

14 Ekim 1957

İstanbul – Brüksel İlk Uçuşu

Giden Uçak

SABENA tarafından Brüksel ve İstanbul arasında kurulan uçuş hattının karşılığı olan dönüş uçuşunda, İstanbul’dan yola çıkan, Brüksel varışlı zarf yukarıda yer almaktadır. Türk Posta İdaresi bu ilk uçuş için Özel İlk Gün Damgası hazırlamadığı için Türkiye çıkışlı bu zarfın üzerindeki pullara 14.10.1957 tarihli “İSTANBUL 15” normal posta damgası, açığa ise Belçika Posta İdaresinin özel İlk gün damgası uygulanmıştır. Cami minaresinin yanındaki 15.10.1957 tarihli damga ise Brüksel varış damgasıdır. Bu yazıda ele aldığımız Lüksemburg’dan gönderilmiş olup Brüksel – İstanbul – Brüksel arasında uçan ilk zarfın (iki önceki zarf) Brüksel varış damgasının 14.10.1957 olduğu görülmektedir. Aynı uçakla Brüksel’e dönen iki zarfın birinde varış damgasının 14 Ekim, diğerinde 15 Ekim tarihli olması çelişkili görülebilir. Aslında uçağın varış tarihi 14 Ekim’dir; ilk zarfa varış damgası doğru tarihte bu zarfa ise bir gün sonra vurulmuştur. Uçuş zarflarında damgaların bazen geç vurulduğu rastlanır bir durumdur.

Yukarıdaki İstanbul çıkışlı zarfta, 1 Eylül 1957 emisyon tarihli Afganistan Kralı’nın Türkiye Ziyareti hatıra pulları kullanılmıştır. 70 Kuruş değerindeki pulların yeşil olanı (25 kuruş) uçak postası puludur. Pulun sol üst kısmında bunu belirtir küçük bir uçak resmi yer almaktadır.

________________________________

[*] Yazı görselindeki resim: SABENA’ya ait Douglas DC.7 C  model OO-SFA tescil no’lu uçaktır. http://www.sbap.be/archivalia/sabena/picturessab.htm  Bu uçak 18/05/1958 tarihinde Kazablanka’da düşmüş ve 56 yolcu ile 9 mürettebat ölmüştür. Kazada 4 kişi kurtulmuştur.

Kaza sonrası Douglas DC.7 C OO-SFA, SABENA uçağı. Picture : copyright Alain De Rudder, https://tr.pinterest.com/pin/536209899353676756/

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.