Koleksiyon Odası

Pul maşaları tiplerine göre genellikle beş kategoride sınıflandırılır, bunlar:

• sivri uçlu maşa
• yuvarlak uçlu maşa
• kaşık maşa
• kürek maşa ve
• açılı kürek maşadır

Resimde yer alan maşalar sırasıyla yuvarlak, kaşık, kürek ve açılı kürek tipidir.

Sivri uçlu maşa genellikle en çok tercih edilen maşa tipidir. En önemli avantajı hedeflenen noktaya odaklanabilmesidir. Bir çok pul içerisinden tek bir pulu seçip alma kolaylığı sağlar, ayrıca pulun konumlandırılmasında hassasiyet sağlar. Ancak uç kısmının sivri olması bir riski de beraberinde getirir. Koleksiyona yeni başlayanların, eğer tercihleri sivri uçlu maşadan yana olursa bu maşayı başlangıçta çok dikkatli kullanmaları gerekir, pula yapılacak ani hamleler, maşanın ucu sivri olduğu için pula hasar verebilir. Diğer türler olan yuvarlak, kaşık ve kürek tipi maşalarda bu risk çok daha azdır. Ancak sivri, yuvarlak, kaşık ve kürek maşaların yeni koleksiyonerler için bir riski daha bulunmaktadır. Pulları albüme dizerken veya pulları albümden çıkartırken, eğer maşayı tutan el biraz fazla havada durursa, örneğin çıkartma esnasında pulda oluşan eğim ve açı pulda kırıklara yol açar. Sivri uçlu maşada bu olasılık biraz daha yüksektir. Hâlbuki, açılı kürek tipi maşada, maşanın zaten kendisi açılı olduğu için bu risk azalır. Bunlar ancak tecrübe edilerek öğrenilecek hususlardır. Yeni başlayanlar, pullara hasar gelmesin diye yuvarlak uçlu maşaları tercih ederler. Hatta çocuk koleksiyonerler için genellikle yuvarlak uçlu maşa kullanımı önerilir.

Koleksiyonerler genellikle ilk maşa deneyiminin ardından kendilerine uygun olduğunu düşündükleri maşayı belirlerler ve koleksiyonerlik yaşantıları boyunca o maşa ile devam ederler. Çünkü el ona alışmıştır ve diğer maşa türleri genellikle yadırganır. 

Pul maşalarının ebatı genellikle 12 ilâ 15 cm arasında değişir. Maşanın ebatı bir tercih meselesidir; el hangisinde daha rahat ediyorsa seçimin ona göre yapılması uygun olur. Çoğu maşanın yan kısımlarında tutuşu ve kavramayı kolaylaştıran çıkıntılar yer alır.

Maşaların uç kısımları, pul ile albüm sayfasının arasına rahatça kayabilecek incelikte olması gerekir. Eğer ucu ince olmazsa, maşa pulu kavrarken dantellerine hasar verir.

Kaliteli maşalar paslanmaz çelikten imal edildiği için eğer dikkatli kullanılırsa ömürleri uzun hatta evladiyelik olur, o sebeble bilenen iyi markaların tercih edilmesi önerilir.

Pul maşasına gerekli özenin gösterilmemesi ve dikkatsiz kullanılması, maşanın pulu kavrayan kısımlarında bozulma veya çapaklanmaya neden olabilir. Bu durum maşanın pulla teması sırasında pulun aşınmasına ve üzerinde çizikler oluşmasına yol açar. Kaliteli pul maşaları paslanmaz çelikten imâl edilmiş olsalar da hassas aletlerdir; kullanılmadığı zamanlarda mutlaka kılıfının içinde saklanması ve pula temas eden kısımlarının sert yüzeylerin şiddetli darbelerinden korunması gerekir.

Pul maşalarının bakımı son derece basittir. Uç kısmında birikmiş olabilecek yabancı maddelerin temizlenmesi için belirli aralıklarla yumuşak bir bezle silinmesi yeterlidir.

Başlangıçta her koleksiyoner adayı için maşa kullanmak ve onu doğru kontrol etmek, yazı yazmayı yeni öğrenen bir kimsenin kalemi kontrol etmesine benzer güçlükler yaşatır, lâkin çok kısa bir sürede bu sıkıntı aşılır. Nitekim koleksiyonerlerin hiç biri pul maşasını ilk kez ellerine aldıklarında yaşadıkları tedirginliği hatırlamaz bile. 

Pul maşası kullanımında ustalaşmak için biraz pratik yapmak yeterlidir. İlerleyen süreçte koleksiyoner pul maşasını kendi kolunun doğal bir uzantısı olarak hissetmeye başlar.

Üzerinde konuşulması gereken bir diğer konu da pul maşasının nasıl tutulması gerektiğidir. Hakimiyetin sağlanabilmesi için maşanın, kullanılan el ile tutulması önerilir (örneğin sağ elini kullanan bir koleksiyoncunun maşayı da sağ elle tutması uygundur). Linn’s Stamp News maşanın doğru tutuş şeklini şu şekilde tanımlamaktadır: “Maşanın dışa bakan kısmı işaret parmağına, alt yüzeyi orta parmağa yaslanacak şekilde; başparmak ise maşanın üst kısmına gelecek şekilde yani kalem tutar gibi tutulması gerekir” [1] (Bu tutuş şekline ilişkin resim sağ panelde yer almaktadır). Tabii bu sadece önerilen yöntemdir. Farklı şekillerde tutmak yine koleksiyoncunun tercihine kalmıştır. Bize göre aşağıdaki görselde yer alan 1 ve 3 no’lu resimlerdeki tutuş şekli daha doğrudur. Çünkü el yüzeye daha yatay konumlandırılmış ve pulu alırken dik açı oluşmadığı için pulun kırılma riski ortadan kalkmıştır. Aslında sağ panelde yer alan resimdeki tutuş şeklinde de pulu kavrarken bilek zemine yatay hâle getirilmek zorundadır fakat aşağıdaki görsellerde maşanın kendisi tutuş şeklinden ötürü zaten yüzeye paralel konumlandırıldığı için bileğin ve elin ayrıca yatay pozisyona getirilmesine gerek duyulmamaktadır.

Son olarak koleksiyona yeni başlayanlar için pul maşasının önemine binaen şunları vurgulamak istiyoruz:

Pul maşası kullanmadığımız takdirde pulları albüme dizerken veya albümden çıkartırken,

• pulların dantellerinin bozulmasına, hatta elle kavramaya çalışırken kıvrılıp katlanmasına,
• pulun zamkında parmak izi veya leke oluşmasına,
• tıpkı akıllı telefonlarımızın yüzeyinde oluşan yağ tabakası gibi pulun ön yüzünün de kirlenmesine yol açarız.

________________________________

[1] https://www.linns.com/news/postal-updates-page/stamp-collecting-basics/2014/march/an-essential-stamp-hobby-tool–selecting-and-using-stamp-tongs0.html (Erişim tarihi: 25/01/2021).

Görseller için kaynaklar:
https://www.aliexpress.com/i/33011328621.html (Erişim tarihi: 30/01/2021).
https://coinstampsupplies.com/product/watermark-detector/ (Erişim tarihi: 30/01/2021).
https://www.amosadvantage.com/product/120mm-Spoon-Tip-Stamp-Tong (Erişim tarihi: 30/01/2021).
https://coinstampsupplies.com/product/stamp-tongs/ (Erişim tarihi: 30/01/2021)
https://www.worthpoint.com/worthopedia/cbe-stamp-tongs-stamp-tweezers-styles-245093123 (Erişim tarihi: 30/01/2021)

GALERİ (Konuya İlişkin Ek Görseller)