FDC 1955

19 Mayıs 1955 – İstanbul Bahar ve Çiçek Bayramı

19 Mayıs 1955 – İstanbul Bahar ve Çiçek Bayramı

İsfila nr.1814-1817 – Pulko nr.1659-1662 – Michel nr.1423-1426 – Scott nr.1154-1157 – Pulhan nr.1603-1606

İsfila FDC nr.22

Tirajı 100.000 adet olan serinin, 2.188 adeti (Pulhan, 1973:398) pulların tedavüle çıktığı 19.5.1955 günü PTT’nin seriye özel ilk gün damgası ile damgalanıp iptal edilmiştir. Başta yer alan Kamer zarfının tirajı 200 adettir (Kamer, 1969:39). Solda yer alan İstanbul Filatelist Kulübü’ne ait zarfın tirajı ise 500 adettir. Bu kesin sayı olmamakla birlikte, Filatelist Kulübü çıkarmış olduğu mecmuasında,

“…Gün geçtikçe biraz daha mükemmelleşen zarflarımızdan 200 adedi satılamaz elde kalırken, zarf tirajlarını 500’e çıkardığımız hâlde bir hafta içinde elimizde tek bir zarf dahi kalmamaktadır…”

demek suretiyle tirajlarının 500 adet ya da takriben bu sayı civarında olduğunu belirtmiş olmaktadır. [1]  Yine aynı kaynağa göre İstanbul Filatelist Kulübü, numaralı ve kulüp mührünü taşıyan 25 adet de KIRMIZI damgalı zarf  hazırlamıştır.

İstanbul Bahar ve Çiçek Bayramı

Bahar ve Çiçek Bayramı İstanbul Valisi Ord. Prof. Dr. Fahrettin Kerim Gökay’ın çabalarıyla İstanbul halkının sosyal ve kültürel etkinliklerde bulunabilmesi amacıyla 1950 yılında kutlanmaya başlamıştır. Şenliklerde kukla, Karagöz, hokkabaz gösterileri, orta oyunları gibi geleneksel gösterilerin yanı sıra ses sanatçılarının konserleri gibi etkinlikler düzenlenmiştir. [2] İlerleyen yıllarda fuar, sergi, lunapark ve gösteri alanları ile zengin bir festival hâline gelmiş ve İstanbul halkı tarafından büyük rağbet gösterilmiştir. [3]

27 Mayıs öncesi verilen ilân

Mayıs ve Haziran aylarında başlayan şenliklerin süresi, gördüğü rağbetten ötürü, her sene uzatılmış 1950 yılında 3 gün kutlanan festival, 1955 yılında 3 ay [4] sürmüştür. 27 Mayıs 1960 ihtilâlinden dolayı iki yıl sekteye uğraması dışında 1950 yılından itibaren tam 11 kez kutlanan festivalin onuncusu 1959, sonuncusu ise 1962 yılında tertip edilmiştir. [5] Şenliklerin 1960 ve 1961 yıllarında kutlandığına dair gazete arşivlerinde ve diğer kaynaklarda hiç bir bilgiye rastlanmamakla birlikte, 4 Haziran 1960 günü tedavüle çıkan 4 puldan müteşekkil “Bahar ve Çiçek Bayramı Pulları Serisi” 1960 yılında da Bahar ve Çiçek Bayramının kutlandığı yönünde bir kanaat oluşturmaktadır. Ancak 1961 yılına dair herhangi bir emareye rastlanmamıştır.

Başlangıç yıllarında sadece Gülhane Parkında düzenlenen Bahar ve Çiçek Bayramı, 1955 yılında Üsküdar Şemsi Paşa’nın da dâhil edilmesiyle İstanbul Anadolu yakasını da içine almıştır. [6] Ancak zaman içerisinde Gülhane parkının yoğun ilgiden zarar görmesi sebebiyle 1959 yılından itibaren şenlikler dört farklı noktada: Spor ve Sergi Sarayı civarında, vatan caddesinde, yenikapı lunapark sahası ve Şemsi Paşa Parkında yapılmaya başlanmıştır. [7] 1962 yılında ise sadece Yenikapı fuar sahası ve Üsküdar Şemsi Paşa semtinde düzenlenmiştir. [8]

Bu bahsi kapatmadan evvel şunu belirtmek isteriz ki; Bahar ve Çiçek Bayramı, 1 Mayıs Bahar Bayramından farklı bir etkinliktir. Bu festivalin İstanbul halkının sosyal ve kültürel yaşantısına önemli ölçüde müsbet katkıları olmuştur. Ancak objektif bir bakış açısıyla, 1947 yılında Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Harry Truman tarafından Sovyet tehdidine karşı hazırlanmış bir plan olan Truman doktrini, 1 Mayıs Kutlamaları ve aynı tarihlerde alternatif bir Bahar Bayramının tertibi arasında bir bağ olduğunu da düşünmeden edemiyoruz.

Her Pulun Bir Hikâyesi Vardır !

________________________________

[1] Filatelist Pul Mecmuası, 1955, s.470.
[2] Festivali tüm yönleriyle inceleyen bir çalışma için bkz: Mustafa Mutlu, “İstanbul’da Halka Adanmış Bir Bayram: Bahar ve Çiçek BayramıAnkara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S.58, Bahar 2016, s.177-194. (pdf formatı, erişim tarihi: 20.01.2018).
[3] “Bahar ve Çiçek Bayramı” Cumhuriyet Gazetesi, 17 Nisan 1959 s.2.; Milliyet Gazetesi, 18 Ocak 1956, s.3.
[4] Cumhuriyet Gazetesi, 14 Nisan 1955 s.7.
[5] Mutlu, a.g.m. s.183’de 1960 yılında kutlanmadığı belirtilmiştir.
[6] Bazı kaynaklarda Şemsi Paşa Parkındaki kutlamaların 1954 yılında başladığı belirtilse de Cumhuriyet Gazetesi 2 Haziran 1955 tarihli haberinde (s.2)”…İlk olarak Şemsipaşa Parkında kurulan Bahar ve Çiçek Bayramı münasebetiyle…” demek suretiyle bu tarihin 1955 olduğunu haber etmektedir.
[7] Cumhuriyet Gazetesi, 17 Nisan 1959 s.2.; Milliyet Gazetesi, 17 Nisan 1959, s.2.
[8] Cumhuriyet Gazetesi, 29 Ocak 1962 s.2 ve 9 Haziran 1962 s.2.

[*] İstanbul’un Kitabı (1950-1957 yılları) , İstanbul Vilâyeti Neşriyat ve Turizm Müdürlüğü, İstanbul: 1958, s.152-153 (erişim tarihi: 20.01.2018).

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.